Noam Chomsky

Dr Avram Noam Chomsky [ˈævɹəm ˈnoʊəm ˈtʃɑːmskɪ] (* 7. Dezämber 1928 z Philadelphia, Pennsylvania, USA) isch en emeritierte Brofässer für Linguistik am Massachusetts Institute of Technology (MIT). Er isch äine vo de bekanntiste lingge Intellektuelle uf dr ganze Wält und sit de 1960er Joor äine vo de prominäntiste Kritiker vo verschidnige Aspäkt vo dr Politik vo de Veräinigte Staate.

Dr Chomsky isch äine vo de bekanntiste amerikanische Sproochwüsseschaftler (Linguiste) in dr Gegewart. Er het d Wüsseschaftsdiszipline Linguistik, Kognizioonswüsseschafte und Informatik verbunde und het vor allem in dr zwäite Helfti vom 20. Joorhundert iiri Entwigglig stark beiiflusst. Sini Biidrääg zur allgemäine Sproochwüsseschaft und sini Modäll vo dr generative Transformazionsgrammatik häi dr Strukturalismus veränderet, wo bis denn in de USA vorgherrscht het. Er het dr Behaviorismus jritisiert und so dr Ufstiig vo dr Kognizioonswüsseschaft gförderet. Mit däm isch dr Chomsky zun ere zentrale Figur in dr wüsseschaftlige Diskussioon worde, vor allem in dr heftige Debatte mit sim ehemoolige Schüeler George Lakoff in de 1960er und 1970er Joor, wo as Linguistics Wars bekannt worde isch. Die Debatte het sich uf d Filosofii, d Kognizioonswüsseschaft, d Informatik (dr Chomsky het u. a. e Hierarchii entwigglet, wo as Chomsky-Hierarchii bekannt worde isch) und uf politischi Aspäkt usgwitet. Zu sine bedütendste medietheoretische Arbäite ghöört d Entwigglig vo dr Theorii vom Propagandamodell zämme mit em Edward S. Herman, wo die manipulative Iiflüss vo wirtschaftlige Inträssegrubbe mit Hilf vo de Massemedie uf demokratischi Gsellschafte söll erklääre.

Dr Chomsky het dr Vietnamchrieg kritisiert und die amerikanisch Usse- und Wirtschaftspolitik und isch as Kapitalismus- und Globalisierigskritiker uf dr ganze Wält bekannt worde. Noch em Arts and Humanities Citation Index vo 1992 isch dr Chomsky zwüsche 1980 und 1992 die lääbugi Person gsi, wo uf dr ganze Wält am hüfigste zitiert worde isch. Er het sich as libertääre Sozialist mit Sümpathie für e Anarchosyndikalismus bezäichnet und isch Mitgliid vo dr Industrial Workers of the World und vo dr Internazionale Organisazioon für e Partizipatorischi Gsellschaft (IOPC).^[1]

1. ↑ Internationale Organisation für eine Partizipatorische Gesellschaft (IOPC) Abgrüeft am 6. Dezämber 2012.